Valgaften (1999)

İnsan, insanın anlamadığı tek canlıdır.


Yapıldığı yıl en iyi kısa film oscarını almış bir filmle karşı karşıyayız. Filmimiz başlı başına bir toplum eleştirisi denilebilir. Her insan biraz ırkçıdır mesajı bir kenara dursun; daha birbirimizi anlamaktan muzdaribiz, insan insanı anlamıyor alt metnini de sırayan bir film Valgaften...


Filmimizin konusuna kısaca değinirsek; Peter bir barda arkadaşı ile buluşur. Belli ki klasik buluşma gecelerinden biridir. Ancak Peter'ın arkadaşı Carl'ın izlediği ırkçı diyaloglar, Peter'ın sinirine dokunur. Tam o sırada o gün seçim günü olduğunu ve oyunu kullanmadığını fark eder. Bunun üzerine oyunu kullanmak üzerine taksiden taksiye atlayarak yetişmeye çalışır.

Taksiden taksiye atlar. Çünkü her taksici kendi içinde ayrı bir ırkçılık barındırmaktadır. Özellikle kuzey ülkelerinde ortaya fazlaca çıkan ırkçılık dalgasına bir nevi yoğun giydirme yapmayı istemiş yönetmen. Üstelik bu taşlamaları yaparken, tek taraflı düşünmemeye çalışıyor. Karşı tarafın da düşüncelerine yer veriyor.


Ancak her insanın farklı bir kesime karşı ırkçılığı var. Özellikle de kendi ülkesinin milliyetçiliğini yapan insanlar, kendi ülkelerine yerleşen insanların, onların değerlerine karışan insanlara tahammül edemiyor. Bu da beraberinde demokrasi anlayışının, yanlış yorumlandığını anlatıyor bizlere.


Çünkü aslında demokrasi, insanların önüne gelene saydırması ve bunu özgürlük kisvesi altında yapması değildir. Demokrasi insanların birbirlerine tevazu göstermesidir. Saygı göstermesidir. Ancak insanlar böyle bir arada yaşayabilirler.

İnsanlar birbirlerini yanlış anlamak için uğraşırlarsa, zaten mutsuzluk kaçınılmazdır. Nitekim filmin içinde de olduğu gibi filmin başından sonuna kadar ırkçılık yapanlara karşı duran Peter, siyahi bir kadınla konuşurken, yanlış bir kelime seçmesi nedeniyle ırkçılıkla suçlanıyor. Hoşgörü meselesine önemli bir tespitte bulunuyor.


Ulrich Thomsen'in harika oyunculuğu, Anders Thomas Jensen'in akıl dolu senaryosu ile ortaya harika bir kısa çıkıyor. Bunun yanı sıra Ankaralı Turgut'un bir şarkısının yer alması bizler için tebessüm ettirici oluyor. Valgaften - Seçim Günü şiddetle tavsiye edilir...